BỘ Y TẾ

Ngủ đủ và ngủ sâu là chìa khóa vàng giúp trẻ phát triển tối ưu cả về chiều cao, cân nặng lẫn hệ miễn dịch. Giấc ngủ luôn giữ vai trò quan trọng trong quá trình lớn lên và hoàn thiện trí não của trẻ. Ngoài dinh dưỡng và vận động, việc đảm bảo trẻ ngủ đủ và ngủ ngon mỗi ngày chính là “bí quyết” giúp con yêu phát triển tối đa tiềm năng của mình. Vậy làm thế nào để con yêu ngủ ngon và cao lớn hơn mỗi ngày? Câu trả lời bắt đầu từ việc cha mẹ hiểu đúng về tầm quan trọng của giấc ngủ và lựa chọn môi trường nghỉ ngơi an toàn, khoa học cho trẻ.

Tầm quan trọng của giấc ngủ đối với sự phát triển chiều cao

Giấc ngủ và hormone tăng trưởng ở trẻ

Giấc ngủ là thời gian cơ thể trẻ bước vào quá trình phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ nhất. Nhiều nghiên cứu cho thấy, khoảng 70% hormone tăng trưởng (GH) được tiết ra khi trẻ ngủ sâu, đặc biệt là trong khoảng từ 21h đến 2h sáng. Hormone này kích thích sự phát triển xương, giúp xương dài ra và chắc khỏe hơn. Ngược lại, nếu giấc ngủ bị gián đoạn hoặc thiếu thời gian, lượng hormone tiết ra sẽ giảm, ảnh hưởng trực tiếp tới chiều cao của trẻ. 

Tại sao ngủ đủ giúp trẻ cao lớn hơn

Khi trẻ ngủ đủ giấc, cơ thể có điều kiện tổng hợp protein, tái tạo tế bào, củng cố trí nhớ và phát triển chiều cao. Một giấc ngủ ngon sẽ giúp phục hồi năng lượng và tối ưu hóa quá trình trao đổi chất. Khi cơ thể được nghỉ ngơi đúng cách, xương và cơ sẽ phát triển mạnh mẽ hơn, từ đó giúp trẻ đạt chiều cao tối đa theo tiềm năng di truyền.

Trẻ cần ngủ bao nhiêu tiếng mỗi ngày để phát triển tối ưu

Bảng thời gian ngủ theo từng độ tuổi

Dấu hiệu trẻ ngủ không đủ giấc

Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến cảnh báo trẻ đang thiếu ngủ, bố mẹ nên quan sát để kịp thời điều chỉnh:

• Thường xuyên mệt mỏi, uể oải vào ban ngày
• Khó tập trung học tập, dễ cáu gắt
• Dậy sớm bất thường hoặc thức giấc nhiều lần trong đêm
• Chậm tăng cân, tăng chiều cao kém

Cách giúp trẻ ngủ ngon và sâu giấc hơn mỗi đêm

Tạo thói quen đi ngủ đúng giờ

Hãy duy trì giờ ngủ và giờ thức của trẻ đều đặn mỗi ngày, kể cả cuối tuần, để đồng hồ sinh học hoạt động ổn định. Khi cơ thể quen với nhịp sinh học này, trẻ sẽ dễ dàng buồn ngủ đúng giờ và nhanh chóng vào giấc.

Giảm tiếp xúc ánh sáng xanh trước khi ngủ

Ánh sáng xanh từ tivi, điện thoại, máy tính bảng hay laptop có thể ức chế quá trình sản sinh melatonin ( loại hormone giúp cơ thể dễ dàng đi vào giấc ngủ). Vì vậy, bố mẹ nên cho trẻ ngừng sử dụng các thiết bị này ít nhất 1 giờ trước khi ngủ để não bộ và mắt được thư giãn, giúp trẻ dễ đi vào giấc ngủ hơn.

Hoạt động nhẹ nhàng trước giờ ngủ

Trước khi ngủ, bố mẹ nên khuyến khích trẻ đọc sách, truyện tranh, nghe nhạc êm dịu hoặc trò chuyện để cơ thể và tinh thần được thư giãn. Những hoạt động này giúp giảm căng thẳng, đưa tâm trí vào trạng thái yên tĩnh, từ đó trẻ dễ dàng chìm vào giấc ngủ sâu và ngon hơn.

Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ giấc ngủ và chiều cao

Thực phẩm nên ăn trước khi ngủ

Trước khi ngủ, một bữa phụ nhẹ nhàng với những thực phẩm tốt cho giấc ngủ sẽ giúp trẻ dễ dàng chìm vào giấc ngủ sâu và hỗ trợ chiều cao phát triển tối đa, ví dụ như: 

• Sữa ấm hoặc sữa hạt
• Trái cây giàu vitamin C và kali như kiwi, chuối,...
• Các loại hạt như óc chó, hạnh nhân,...

Thực phẩm nên tránh vào buổi tối

Bố mẹ cần tránh cho trẻ dùng những thực phẩm dưới đây để không ảnh hưởng đến giấc ngủ và hệ tiêu hóa của con:

• Đồ uống chứa caffeine như trà, cà phê, nước tăng lực
• Thức ăn nhiều dầu mỡ
• Đồ ăn khó tiêu như thức ăn nhanh, coca, nước ngọt,...

Môi trường ngủ lý tưởng cho trẻ

Ánh sáng, nhiệt độ và độ ồn

• Phòng ngủ nên có ánh sáng dịu, hạn chế ánh sáng trực tiếp
• Nhiệt độ lý tưởng: 26–28°C, thoáng khí
• Tránh tiếng ồn lớn, có thể dùng máy tạo tiếng trắng để tạo âm thanh nền nhẹ nhàng

Chọn nệm và gối phù hợp cho bé

Một trong những yếu tố quyết định chất lượng giấc ngủ là bề mặt nằm. Một chiếc nệm cao su cho bé chất lượng sẽ nâng đỡ cột sống, giúp trẻ nằm đúng tư thế và dễ ngủ hơn. Nệm cao su thiên nhiên có khả năng đàn hồi tốt, phân tán áp lực đồng đều, giúp bé duy trì tư thế ngủ đúng, tránh cong vẹo cột sống. 

Ngoài chất liệu, độ dày và độ cứng cũng cần được cân nhắc kỹ. Nệm quá mềm có thể khiến cột sống bé bị lún sâu, trong khi nệm quá cứng dễ gây đau lưng hoặc tê cứng cơ bắp. Với trẻ đã lớn hơn, kích thước nệm cao su 1m6 là lựa chọn hợp lý, vừa đủ rộng để bé xoay trở thoải mái, vừa phù hợp với các bé ngủ cùng cha mẹ.

Bên cạnh đó, bố mẹ nên ưu tiên các loại gối mỏng để trẻ có thể xoay trở thoải mái suốt đêm, tránh cảm giác bí bách và giảm nguy cơ đau mỏi vai gáy khi thức dậy.

Sai lầm thường gặp khi chăm sóc giấc ngủ của trẻ

Cho trẻ dùng thiết bị điện tử quá lâu

Việc cho trẻ sử dụng điện thoại, máy tính bảng hay tivi trước giờ ngủ sẽ khiến não bộ bị kích thích, khó thư giãn. Ánh sáng xanh từ màn hình còn gây mỏi mắt, ảnh hưởng chất lượng giấc ngủ. Bố mẹ nên tắt thiết bị ít nhất 1 giờ trước khi ngủ và hướng trẻ sang các hoạt động nhẹ nhàng hơn như đọc sách hoặc trò chuyện.

Ép trẻ ngủ không đúng thời điểm

Giấc ngủ chỉ thực sự hiệu quả khi cơ thể trẻ đã sẵn sàng nghỉ ngơi. Việc ép trẻ đi ngủ khi chưa buồn ngủ dễ khiến con trằn trọc, quấy khóc và cảm thấy khó chịu. Lâu dần, điều này có thể tạo ra tâm lý chống đối, hình thành thói quen xấu về giờ ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ sau này.

Để con yêu ngủ đủ giấc và phát triển chiều cao tối ưu, bố mẹ cần kết hợp đồng bộ nhiều yếu tố: xây dựng thói quen ngủ lành mạnh, đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý, tạo môi trường ngủ an toàn và thoải mái, cùng với việc lựa chọn nệm và gối phù hợp. Một giấc ngủ sâu và chất lượng không chỉ giúp trẻ cao lớn hơn mà còn nâng cao sức đề kháng, cải thiện trí nhớ và mang lại tinh thần phấn chấn mỗi ngày. Hãy nhớ rằng, chăm sóc giấc ngủ cho con chính là đầu tư lâu dài cho sức khỏe và tương lai của bé.