Định nghĩa: Nhược thị là thuật ngữ y học dùng để chỉ tình trạng một mắt hoặc hai mắt bị giảm thị lực do não và mắt không phối hợp tốt. Nhìn bề ngoài con mắt có vẻ bình thường nhưng thực ra não đã không tiếp thu hình ảnh do nó gửi về mà chỉ nhận hình ảnh của mắt bên kia, nặng nề hơn là cả 2 mắt đều bị não từ chối tiếp nhận tín hiệu. Từ thông dụng của tiếng Anh là lazy eye. Hiểu là mắt yếu, mắt lười đều được.
Mức độ nguy hiểm: Nhờ chất lượng của mạng lưới chăm sóc sức khỏe ngày càng được tăng cường. Dịch y tế đi theo hướng gần dân hơn, dễ tiếp cận hơn nên nhược thị ngày càng hiếm gặp. Trái lại vẫn còn lác đác những bệnh nhân ở sinh ra ở thập niên trước đến khám chúng tôi vì nhược thị, cả thời trẻ họ đã để một mắt kém dần mà không hay biết hoặc biết cũng không chữa chạy, sinh hoạt dựa vào mắt còn lại. Khi đã ở tuổi 16 và lớn hơn nhược thị đã quá nặng, ngành mắt gọi là “nhược thị sâu” thì vô phương cứu chữa. Thuốc men, đeo kính và phẫu thuật đều không có tác dụng. Chấp nhận mù lòa là thực tế phũ phàng nhưng phải chấp nhận.
Cách phát hiện sớm nhược thị: Hai lời khuyên có thể giúp bạn phát hiện nhược thị sớm cho con cái:
- Trông mắt có vẻ bình thường mà có khi chức năng của nó lại không được bình thường: muốn biết ta phải bịt mắt từng bên kiểm tra xem có mắt nào bị mờ hơn so với bên kia. Mắt mờ hơn chính là mắt có nguy cơ hoặc đang bị nhược thị.
- Nên cho trẻ khám mắt theo lịch chuẩn của thế giới: ngay sau khi sinh- lúc bắt đầu đi học vỡ lòng- hết cấp III lúc chuẩn bị thi đại học- sau 50 tuổi mỗi năm 1 lần- sau 70 tuổi mỗi năm 2 lần.
Có như vậy ta sẽ phát hiện được nhược thị sớm và điều trị kịp thời. Khỏi phải ân hận về sau.
Gần đây, xem ti vi tôi được biết có một cô MC nổi tiếng, trong một chương trình phỏngvấn trên truyền hình, cô nói mắt mình bị nhược thị, không có cách nào chữa khỏi, đeo kính mắt cũng không sáng hơn. Hiện cô đã bị hỏng hoàn toàn một bên mắt. Tôi xem mà vô cùng lo lắng. Xin hỏi bác sĩ, Bệnh nhược thị có thể chữa khỏi được không? Cách thức các bác sĩ điều trị căn bệnh này như thế nào? Xin bác sĩ chia sẻ một cách cụ thể giúp tôi. Tôi xin cảm ơn bác sĩ! (Hồng Lĩnh, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai)
Nếu bạn đã xem phần phân tích trên đây thì tình trạng của cô MC đó không có gì đáng ngạc nhiên. Một mắt tuy vẫn xinh đẹp, long lanh nhưng không nhìn thấy gì do một trong những lý do sau đây:
- Khúc xạ một hoặc hai mắt có vấn đề, thường là tật khúc xạ không đều giữa 2 bên. Bệnh nhân đã không đi khám, không tuân thủ theo đơn kính và chế độ tập luyện, tự bỏ điều trị.
- Hai mắt không có cùng một trục nhìn, thường biểu hiện bằng lác, khó phát hiện hơn là vi lác do không dễ nhận thấy bằng mắt thường. Lúc này não chỉ nhận tín hiệu, dựng lại hình ảnh do mắt lành đem lại. Mắt còn lại sẽ bị phế bỏ và càng ngày càng trở nên vô dụng.
- Đường đi của ánh sáng tới võng mạc bị ảnh hưởng do: sẹo giác mạc, đục thể thủy tinh, sẹo hắc võng mạc. Đoạn nối từ não tới mắt có vấn đề: bệnh lý thị thần kinh, di chứng viêm não- màng não…
Rất nhiều nguyên nhân trên đây có thể khắc phục được nếu được chẩn đoán sớm. Vấn đề là chúng ta đã tự bỏ quan quãng 16 năm đầu đời quí giá để chữa chạy hoặc bệnh tật ở dạng không thể chữa.
