Ngày 9/10/2025, với vai trò là bệnh viện chuyên khoa mắt đầu ngành trong toàn quốc, góp phần trong công cuộc phòng chống mù lòa tại Việt Nam, Bệnh viện Mắt Trung ương đã tổ chức Lễ mit -tinh hưởng ứng “Ngày Thị giác thế giới năm 2025”, cùng với nhiều cơ sở nhãn khoa trên toàn quốc chia sẻ và lan tỏa thông điệp này, kêu gọi cộng đồng chung tay với Bệnh ngành Mắt Việt Nam không ngừng quan tâm chăm sóc và bảo vệ đôi mắt sáng, khỏe mạnh hơn.
Trên thế giới hiện có khoảng 314 triệu người mù và thị lực thấp, trong đó khoảng 45 triệu người mù, những người trên 50 tuổi chiếm tỷ lệ 80%. Cứ 5 giây thế giới có thêm một người bị mù, và cứ 1 phút thế giới có thêm 1 trẻ bị mù. 90% người mù sống ở các nước nghèo và đang phát triển với các điều kiện tiếp cận dịch vụ y tế khó khăn (Việt Nam được xếp trong nhóm các nước này).
Việt Nam hiện có khoảng 2 triệu người mù và thị lực kém. 1/3 trong số đó là những người nghèo không có tiền điều trị mang lại ánh sáng. Trên 80% tỷ lệ người mù ở Việt Nam có thể phòng, chữa được. Các nguyên nhân gây mù chính hiện nay qua điều tra cho thấy đục thể thủy tinh vẫn là nguyên nhân chủ yếu (chiếm tới 66,1%), tiếp đó là các bệnh lý đáy mắt, bệnh glôcôm, tật khúc xạ ...
Đáng chú ý, tật khúc xạ (cận thị, viễn thi, loạn thị) đang ngày càng phổ biến trong thanh thiếu niên, với tỷ lệ mắc khoảng 20% học sinh ở nông thôn, và khoảng 40% ở các đô thị. Ở những đô thị lớn, tỷ lệ tật khúc xạ học đường cao hơn, rất đáng báo động.
Theo một nghiên cứu về tình trạng mắc tật khúc xạ ở trẻ em tại Hà Nội, cho thấy: 51% trẻ mắc tật khúc xạ, trong đó cận thị chiếm 37,5%, viễn thị chiếm khoảng 8,2% và loạn thị là 5,3%. Còn một nghiên cứu khác tại TP. Hồ Chí Minh, tỷ lệ trẻ mắc tật khúc xạ lên tới hơn 75,6 %, trong đó, số trẻ bị cận thị chiếm gần 53%.
Nếu tính riêng nhóm trẻ từ 6 - 15 tuổi (lứa tuổi cần ưu tiên được chỉnh kính) cả nước có khoảng gần 15 triệu em, với tỷ lệ mắc các tật khúc xạ khoảng 20%, thì Việt Nam ước tính 3 triệu em mắc tật khúc xạ cần chỉnh kính.
Việc khám và cấp kính cho trẻ em mắc tật khúc xạ lại là một trong những biện pháp can thiệp với chi phí thấp nhất nhưng mang lại hiệu quả cao để giảm tỷ lệ mù loà và các biến chứng cho trẻ em khi mắc các tật khúc xạ.
Phát biểu tại Lễ Mittinh, PGS.TS Phạm Ngọc Đông, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Nhãn khoa Việt Nam, Giám đốc Bệnh viện Mắt Trung ương đánh giá tầm quan trọng của đôi mắt mỗi người trong đời sống, sinh hoạt, lao động và học tập, phần lớn các thông tin chúng ta thu nhận được từ đôi mắt, phải hết sức giữ gìn, có kiến thức chăm sóc và bảo vệ đôi mắt cuả chính mình. Theo PGS.TS Phạm Ngọc Đông, ở phạm vi quốc gia, mù lòa dẫn tới nghèo đói, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, phát triển kinh tế, trở thành gánh nặng xã hội... Và đó thực sự là thách thức lớn không chỉ là trách nhiệm riêng của ngành mắt, ngành y tế mà còn là trách nhiệm của chính quyền các cấp, trách nhiệm của cộng đồng và tất cả mọi người.
Cùng quan điểm, TS Nguyễn Xuân Tịnh, Giám đốc Bệnh viện Mắt Hà Nội cho rằng, đôi mắt khá mong manh, phải biêt nâng niu quan tâm chăm sóc cho đôi mắt của mình và người thân. Hãy chủ động khám mắt định kỳ tài các cơ sở chuyên khoa mắt, quan tâm phát hiện sớm các triệu chứng bất thường của thị giác, từ đó giúp công tác điều trị hiệu quả hơn, đôi mắt khỏe mạnh hơn.
Thứ Năm, tuần thứ hai của tháng Mười hàng năm được Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Tổ chức Quốc tế về phòng chống mù loà (IAPB) chọn là Ngày Thị giác thế giới (World Sight Day). Đây là năm thứ 23, Bệnh viện Mắt Trung ương và ngành Mắt Việt Nam tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Thị giác thế giới, nỗ lực tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, kiến thức về chăm sóc và bảo vệ đôi mắt trong cộng đồng.
Bài & ảnh: Xuân Hồng - Hòa Long